DEPRESYONDAKİ KİŞİ NE DÜŞÜNÜR?

      Depresif kişiler kendilerini, çevrelerini, geleceklerini olumsuz olarak değerlendiren kişilerdir. Hayatta hiçbir şeyin yolunda gitmeyeceğini, hiç şanslarının olmadığını, sevgiyi, ilgiyi hak etmediklerini, hiçbir işi beceremeyeceklerini, geleceklerinin güzel olmayacağını düşünürler. Bu düşünceler onları, durgun, isteksiz, mutsuz ve umutsuz yapar. Kişi,  kendini beceriksiz, işe yaramaz, değersiz, sevilmeyecek birisi olarak algılar.

     Çevre, onlar için olumsuzluklarla doludur, iyi olan, güzel olan, kolay olan hiçbir şey yoktur, insanlar ve çevre tehlikelerle doludur, çevre onlar için bir engeldir, savaşmak gerekir,  ama savaşacak güç yoktur. Bu durum hep böyle devam edecek, gelecekte de farklı bir durum olmayacak, gelecekte karanlık olacak.

     Depresif kişi, her an denetimini yitireceğini düşünür, bundan da son derece rahatsız olur ve aşırı korku duyar. Aşırı şekilde kontrollü olmaya çalışır. ,

     Bu kişiler kendilerini bir şeyler yapmak zorunda hissederler. Ama yapabildikleri şeyler, yapmak zorunda oldukları şeylerin az bir bölümüdür. Bu da kişileri umutsuzluğa, çaresizliğe iter, yapabildikleri giderek azalır. Kısır bir döngü oluşur. Belli bir zaman sonra bu olumsuz düşünceler kabullenilmeye başlar. “Ben çaresiz bir kişiyim”, “bir şey yapmama gerek yok”, “ben kötü biriyim, kötülükleri hak ediyorum”, ”hiç ümidim kalmadı, o zaman sorunlarım çözümsüzdür”.

     Depresif kişiler sorunlarını aşırı şekilde abartma eğilimindedirler. Abartma çevredeki kişilerin yardım etmesini artırır. Sorumluluklardan kaçmaya yardımcı olur. Bütün olumsuz olayların kendilerini bulduğu/bulacağı düşünceleri vardır. Olumsuz olayları birbiriyle ilişkilendirme eğilimi vardır. Bir olumsuzluk diğerlerini beraberinde getirecektir. Bunlar sürüp gidecektir. Depresyonda olumsuz olayları algılama konusunda bir seçicilik vardır. Olumlu olaylar algılanmaz, yok sayılır.

     Depresif kişiler olayları, yaptıklarını, kendilerini siyah-beyaz şeklinde değerlendirirler.  Yapılanlar ya iyidir ya da kötüdür, bu ikisinin arası yoktur. Hiçbir kanıt, dayanak yokken olumsuz sonuçlar çıkarılır. Çevredeki insanlar onun hakkında olumsuz düşünürler. Bu düşüncelerinin gerçeğe uygun olup olmadığını araştırma ihtiyacı bile duymazlar.

     Bu kişiler kendilerini olumsuz, değersiz bir kimlik çerçevesinde değerlendirirler. Olumsuz kimlik yapısı kişilik yapısını da önemli derecede etkiler. Depresif kişiler kendileri ile hiçbir ilişkisi olmayan olayları bile, kendileri ile ilişkilendirme eğilimindedir.

     Bu kişiler kendilerini başkaları ile kıyaslama eğilimindedir. Ama kıyaslamanın sonucu genellikle olumsuzdur. Kendilerini başkalarına göre yetersiz, önemsiz, başarısız, kişiler olarak algılarlar. Olumlu olaylara bile olumsuz yönleri ekleme özellikleri vardır. Onlara göre olumlu bir olayın ardından mutlaka bir olumsuzluk olacak, her şey bir anda felakete dönüşecektir.

     Depresif kişiler küçük bir olayı bile genelleyerek tüm dünyaya, tüm insanlığa mal edebilirler. Küçük bir yanlışlık olduğunda bile, dünyanın haksızlıklarla dolu olduğunu, yaşanası bir yer olmadığını, bütün iyi değerlerin yok olduğunu düşünürler. Hayatın hiçbir alanından keyif alamazlar, dünyayı hem kendilerine hem de sevdiklerine zehir ederler…

Psikiyatrist Dr.Necati ÇOBANOĞLU